HOME

Het fluitschip was van oorsprong een Nederlands koopvaardijschip uit vooral de zeventiende en achttiende eeuw, dat ook gebruikt werd in Duitsland, Vlaanderen, Frankrijk en Engeland.

Het kon zeer economisch gevaren worden door een kleine bemanning, vooral dankzij de drievoudige tuigage.
De fluit had in tegenstelling tot de spiegelschepen een rond achterschip.

Het voorschip was bij sommige schepen, vooral degene die naar het zuiden voeren, gebouwd met een galjoen. Andere soorten, zoals de Noordvaarders, hadden geen galjoen. Kenmerkend voor de fluit was het sterk ingetrokken boord van het achterschip, waardoor het dek zeer smal werd. Deze opzettelijk smal gehouden dekbreedte was bedoeld om een voordelige tolberekening in de Sont te verkrijgen, daar dit geschiedde met de dekbreedte als basis. Toen in 1669 een nieuwe meetmethode werd ingevoerd, werden de dekken breder gebouwd. Het smalle achterkasteel gaf aan de fluit een buikig casco, waarboven een smal versierd hakkebord stond. De tuigage bestond uit drie masten, waarvan de fokke- en de grote mast vierkant getuigd waren met onderzeilen en marszeilen. De bezaansmast voerde een langsscheeps latijnzeil.

De Hamburger walvisvaarder Die Sonne, 1680, door F.Stuhr.

Tegen de boordwand is een steiger bevestigd voor de mannen die een walvis in stukken snijden.

De eerste fluit werd in 1595 in Hoorn gebouwd. Er werd veel kritiek op dit ontwerp geuit, tot dat men het te water liet, waarna bleek, dat het sneller zeilde dan de meeste andere schepen. En kon door zijn geringe diepgang overal komen, en wat belangrijker was het kon veel meer vracht vervoeren.

Het verhaal wil, dat Liorne het idee voor dit nieuwe schip had opgedaan uit de Bijbel, uit het verhaal over de ark van Noach. Er staat ook in hoe groot die ark precies was. Daarom liet Liorne op een van de Hoornse scheepswerven een schip bouwen volgens die afmetingen. Aanvankelijk werd Liorne door iedereen uit gelachen en was hij het mikpunt van allerlei spotternijen, maar al spoedig bleek zijn schip een groot succes. In nog geen acht jaar tijd werden in Hoorn allen al meer dan 80 van deze fluitschepen gebouwd. De lengte nam gaandeweg zelfs toe tot wel zes maal de wijdte

de Zuiderzee en de Zaan, gingen het schip ook bouwen. Zo werd het fluitschip van Liorne een bekende verschijning op de wereldzeeën.

In de loop van de 17de eeuw werd op de Hoornse scheepswerven ook het Katschip ontwikkeld, het was een kort en plomp schip dat was afgeleid van het Fluitschip. Het Katschip had een groot laadvermogen en door het gebruik van goedkope materialen als vurenhout en grenenhout waren de bouw kosten laag. Het schip was uitgerust met een eenvoudig tuig, dat door een zeven koppige bemanning kon worden bediend. Met zijn gering diepgang was het Katschip uitstekend geschikt voor ondiepe wateren. het blonk echter niet uit door goede zeileigenschappen en door de lichte bouw kon het niet al te zwaar worden beladen. Katschepen werden daarom veel gebruikt voor het vervoer van hout, en werden daardoor dan ook wel eens hout schepen genoemd.